Dzieci są mądre na swój sposób

Maria 28.09.2023

---

Przedszkola i żłobki dla dzieci - co warto wiedzieć?

4,40 / 10 głosów

Spis treści:

      »Rodzaje i typy placówek
         »Żłobek
         »Klub dziecięcy
         »Dzienny opiekun
         »Inne formy opieki
      »Kryteria przyjęcia i rekrutacji
      »Koszty i dofinansowania
      »Programy i metody pracy
      »Korzyści i zagrożenia związane z pobytem dzieci w przedszkolach i żłobkach
      »Podsumowanie

Przedszkola i żłobki dla dzieci to placówki, które zapewniają opiekę, wychowanie i edukację najmłodszym dzieciom. W Polsce obowiązuje prawo oświatowe, które reguluje zasady funkcjonowania tych placówek, a także prawa i obowiązki rodziców, dzieci i nauczycieli. W tym artykule przedstawimy najważniejsze informacje na temat przedszkoli i żłobków dla dzieci, takie jak:

• rodzaje i typy placówek,
• kryteria przyjęcia i rekrutacji,
• koszty i dofinansowania,
• programy i metody pracy,
• korzyści i zagrożenia związane z pobytem dzieci w przedszkolach i żłobkach.

Rodzaje i typy placówek

W Polsce istnieją różne rodzaje i typy placówek opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci do lat 3. Możemy je podzielić według następujących kryteriów:

• status prawny: publiczne lub niepubliczne,
• organ prowadzący: państwowy, samorządowy lub prywatny,
• forma organizacyjna: żłobek, klub dziecięcy, dzienny opiekun lub inne.

Żłobek

Żłobek to placówka, która zapewnia całodzienną opiekę nad dziećmi od ukończenia 20. tygodnia życia do 3. roku życia. Żłobek może być prowadzony przez państwo, samorząd terytorialny lub osobę prawną lub fizyczną. Żłobek musi spełniać określone wymogi dotyczące warunków lokalowych, sanitarnych, bezpieczeństwa, wyposażenia, kadry i programu. Żłobek może być połączony z przedszkolem lub szkołą podstawową.

Klub dziecięcy

Klub dziecięcy to placówka, która zapewnia opiekę nad dziećmi od ukończenia 20. tygodnia życia do 3. roku życia w godzinach dostosowanych do potrzeb rodziców. Klub dziecięcy może być prowadzony przez osobę prawną lub fizyczną. Klub dziecięcy musi spełniać określone wymogi dotyczące warunków lokalowych, sanitarnych, bezpieczeństwa, wyposażenia, kadry i programu. Klub dziecięcy może być połączony z przedszkolem lub szkołą podstawową.

Dzienny opiekun

Dzienny opiekun to osoba fizyczna, która zapewnia opiekę nad dziećmi od ukończenia 20. tygodnia życia do 3. roku życia w swoim miejscu zamieszkania lub innym miejscu wskazanym przez rodziców. Dzienny opiekun może być zatrudniony przez osobę prawną lub fizyczną lub prowadzić działalność gospodarczą na własny rachunek. Dzienny opiekun musi spełniać określone wymogi dotyczące kwalifikacji, zdrowia, warunków lokalowych, sanitarnych, bezpieczeństwa i programu.

Inne formy opieki

Inne formy opieki nad dziećmi do lat 3 to np.:

• punkt przedszkolny - placówka prowadzona przez przedszkole publiczne lub niepubliczne dla dzieci od 2.5 roku życia do rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej,
• grupa zabawowa - placówka prowadzona przez osobę prawną lub fizyczną dla dzieci od 1 roku życia do 3 lat w celu organizowania zajęć edukacyjno-zabawowych,
• niania - osoba fizyczna zatrudniona przez rodziców na podstawie umowy cywilnoprawnej lub umowy o pracę w celu opieki nad dzieckiem w domu rodzinnym lub innym miejscu wskazanym przez rodziców.

Kryteria przyjęcia i rekrutacji

Każda placówka opiekuńczo-wychowawcza dla dzieci do lat 3 ma prawo ustalić własne kryteria przyjęcia i rekrutacji, zgodnie z prawem i zasadami uczciwości. Kryteria te muszą być jawne i dostępne dla rodziców. Niektóre z typowych kryteriów to:

• wiek dziecka,
• miejsce zamieszkania dziecka lub rodziców,
• sytuacja rodzinna i zawodowa rodziców,
• stan zdrowia dziecka,
• liczba rodzeństwa uczęszczającego do tej samej placówki,
• kolejność zgłoszeń.

Rekrutacja do placówek publicznych odbywa się zazwyczaj raz w roku, zwykle w okresie od marca do maja. Rekrutacja do placówek niepublicznych może być prowadzona przez cały rok, w zależności od dostępności wolnych miejsc. Rodzice muszą złożyć odpowiedni wniosek o przyjęcie dziecka do placówki, w którym podają swoje dane osobowe, dane dziecka, preferowaną formę opieki i termin rozpoczęcia pobytu. Wniosek może być składany osobiście, pocztą lub drogą elektroniczną. Rodzice mogą ubiegać się o przyjęcie dziecka do więcej niż jednej placówki.

Placówka ma obowiązek poinformować rodziców o wyniku rekrutacji w terminie określonym przez siebie, nie dłuższym niż 30 dni od zakończenia rekrutacji. Rodzice mają prawo odwołać się od decyzji placówki do organu prowadzącego lub organu nadzorującego w terminie 14 dni od otrzymania decyzji. Placówka ma obowiązek zawrzeć umowę z rodzicami na świadczenie usług opiekuńczo-wychowawczych, w której określa się m.in.:

• warunki pobytu dziecka w placówce,
• wysokość opłat i terminy płatności,
• zakres i sposób realizacji programu,
• prawa i obowiązki stron.

Koszty i dofinansowania

Koszty pobytu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej dla dzieci do lat 3 zależą od wielu czynników, takich jak:

• status prawny i organ prowadzący placówkę,
• forma organizacyjna i czas trwania opieki,
• lokalizacja i standard placówki,
• zakres i jakość usług świadczonych przez placówkę,
• liczba dzieci w grupie i kadra pracownicza.

W przypadku żłobków i klubów dziecięcych publicznych, opłaty za pobyt dziecka są ustalane przez organ prowadzący na podstawie kosztorysu. Opłaty te nie mogą przekroczyć 1% przeciętnego wynagrodzenia za pracę w gospodarce narodowej w poprzednim roku kwartalnym ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. W 2021 roku maksymalna opłata wynosi 57,59 zł miesięcznie za każde kolejne dziecko z tej samej rodziny. W przypadku żłobków i klubów dziecięcych niepublicznych, opłaty za pobyt dziecka są ustalane przez organ prowadzący na podstawie umowy z rodzicami. Opłaty te mogą być różne w zależności od oferty placówki i mogą obejmować np.:

• czesne za opiekę,
• wyżywienie,
• zajęcia dodatkowe,
• materiały edukacyjne.

W przypadku dziennego opiekuna, opłaty za pobyt dziecka są ustalane na podstawie umowy z osobą prowadzącą działalność lub zatrudniającą opiekuna. Opłaty te mogą być różne w zależności od kwalifikacji, doświadczenia i oferty opiekuna.

Rodzice, którzy korzystają z opieki nad dziećmi do lat 3, mogą liczyć na różne formy dofinansowania ze strony państwa, samorządu lub pracodawcy. Niektóre z nich to:

• ulga podatkowa - rodzice mogą odliczyć od podatku dochodowego część wydatków poniesionych na opiekę nad dzieckiem do lat 3, jeśli spełniają następujące warunki :
  • opieka jest świadczona przez żłobek, klub dziecięcy, dziennego opiekuna lub inną placówkę uprawnioną do prowadzenia działalności opiekuńczej,
  • opieka jest świadczona w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej,
  • opieka jest świadczona za wynagrodzeniem,
  • rodzice nie korzystają z zasiłku rodzicielskiego lub macierzyńskiego w tym samym okresie.
  • Kwota ulgi podatkowej wynosi 1 112,04 zł rocznie na jedno dziecko .
• dodatek do zasiłku rodzinnego - rodzice mogą otrzymać dodatek do zasiłku rodzinnego w wysokości 400 zł miesięcznie na jedno dziecko do lat 3, jeśli spełniają następujące warunki :
  • dochód netto na osobę w rodzinie nie przekracza 800 zł miesięcznie (lub 1200 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego),
  • dziecko nie uczęszcza do żłobka lub klubu dziecięcego publicznego lub niepublicznego finansowanego ze środków publicznych,
  • rodzice nie korzystają z urlopu wychowawczego lub macierzyńskiego w tym samym okresie.
• dopłata do opłat za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym - rodzice mogą otrzymać dopłatę do opłat za pobyt dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym publicznym lub niepublicznym, jeśli spełniają następujące warunki :
  • dochód netto na osobę w rodzinie nie przekracza 1922 zł miesięcznie (lub 2576 zł w przypadku dziecka niepełnosprawnego),
  • dziecko uczęszcza do żłobka lub klubu dziecięcego co najmniej 5 godzin dziennie i co najmniej 20 dni w miesiącu,
  • rodzice nie korzystają z urlopu wychowawczego lub macierzyńskiego w tym samym okresie.
  • Wysokość dopłaty jest uzależniona od dochodu na osobę w rodzinie i wynosi od 80% do 40% opłaty za pobyt dziecka w placówce .
• pomoc obywatelom Ukrainy - obywatele Ukrainy, którzy przebywają legalnie i pracują w Polsce, mogą otrzymać pomoc finansową na opiekę nad dziećmi do lat 3, jeśli spełniają następujące warunki :
  • posiadają ważną kartę pobytu lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę,
  • posiadają ważną umowę o pracę lub umowę zlecenie,
  • posiadają ważne ubezpieczenie zdrowotne i społeczne,
  • posiadają ważne zaświadczenie o zameldowaniu lub zamieszkiwaniu na terenie Polski,
  • posiadają ważny dowód osobisty lub paszport.
  • Wysokość pomocy finansowej jest uzależniona od rodzaju i kosztu opieki nad dzieckiem i wynosi od 300 zł do 600 zł miesięcznie na jedno dziecko .

Programy i metody pracy

Programy i metody pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci do lat 3 są zróżnicowane i dostosowane do potrzeb, możliwości i zainteresowań dzieci oraz oczekiwań rodziców. Programy i metody pracy muszą być zgodne z podstawą programową wychowania przedszkolnego, która określa cele, treści i zasady realizacji procesu edukacyjnego dla dzieci do lat 6 . Podstawa programowa wychowania przedszkolnego zakłada, że:

• dziecko jest podmiotem własnego rozwoju i aktywnym uczestnikiem procesu edukacyjnego,
• dziecko ma prawo do indywidualnego tempa rozwoju i wsparcia w pokonywaniu trudności,
• dziecko ma prawo do zabawy jako podstawowej formy aktywności i źródła radości,
• dziecko ma prawo do poznawania świata przez doświadczenie, eksperymentowanie i twórczość,
• dziecko ma prawo do szacunku, akceptacji i bezpieczeństwa,
• dziecko ma prawo do współpracy, komunikacji i integracji z innymi dziećmi i dorosłymi.

Programy i metody pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci do lat 3 mogą być oparte na różnych koncepcjach pedagogicznych, takich jak:

• pedagogika Montessori - kładzie nacisk na samodzielność, wolność i indywidualizację dziecka, wykorzystuje specjalne materiały edukacyjne stymulujące zmysły i umysł dziecka ,
• pedagogika Reggio Emilia - kładzie nacisk na twórczość, dialog i współdziałanie dziecka, wykorzystuje bogate środowisko edukacyjne jako trzeciego nauczyciela ,
• pedagogika Waldorfska - kładzie nacisk na harmonijny rozwój fizyczny, emocjonalny i duchowy dziecka, wykorzystuje naturalne materiały edukacyjne i rytm dnia ,
• pedagogika Freineta - kładzie nacisk na aktywność, ciekawość i samodzielność dziecka, wykorzystuje techniki komunikacyjne, takie jak drukarnia, gazetka szkolna czy poczta ,
• pedagogika Froebla - kładzie nacisk na zabawę jako podstawową metodę edukacji, wykorzystuje specjalne zabawki edukacyjne zwane dary zwane darami Froebla.

Programy i metody pracy w placówkach opiekuńczo-wychowawczych dla dzieci do lat 3 mogą być także dostosowane do specyficznych potrzeb i oczekiwań grup docelowych, takich jak:

• dzieci z niepełnosprawnościami - programy i metody pracy muszą uwzględniać indywidualne możliwości i ograniczenia dziecka, zapewniać mu odpowiednie wsparcie i stymulację, a także współpracę z rodzicami i specjalistami,
• dzieci z innymi językami ojczystymi - programy i metody pracy muszą uwzględniać różnorodność językową i kulturową dzieci, zapewniać im naukę języka polskiego jako drugiego, a także rozwijać ich kompetencje komunikacyjne i międzykulturowe,
• dzieci z rodzin wielodzietnych lub ubogich - programy i metody pracy muszą uwzględniać trudną sytuację materialną i społeczną dzieci, zapewniać im odpowiednie warunki bytowe i edukacyjne, a także wspierać ich rozwój osobisty i społeczny.

Zobacz jak zachęcić dziecko do pójścia do przedszkola> kliknij tutaj.

Korzyści i zagrożenia związane z pobytem dzieci w przedszkolach i żłobkach

Pobyt dziecka w przedszkolu lub żłobku może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla jego rozwoju. Niektóre z korzyści to:

• zapewnienie dziecku opieki profesjonalnej i bezpiecznej pod nieobecność rodziców,
• stymulowanie rozwoju fizycznego, intelektualnego, emocjonalnego i społecznego dziecka przez różnorodne zajęcia i zabawy,
• rozwijanie umiejętności językowych, poznawczych, artystycznych i manualnych dziecka przez wykorzystanie bogatych materiałów edukacyjnych,
• kształtowanie postaw prospołecznych, tolerancyjnych i demokratycznych dziecka przez kontakt z innymi dziećmi i dorosłymi,
• przygotowanie dziecka do dalszej edukacji w szkole podstawowej przez nabywanie podstawowych wiadomości i umiejętności.

Niektóre z zagrożeń to:

• stresowanie dziecka przez zmianę środowiska, rytmu dnia i osób opiekujących się nim,
• narażanie dziecka na infekcje, alergie lub urazy przez kontakt z innymi dziećmi, bakteriami lub niebezpiecznymi przedmiotami,
• ograniczanie indywidualności, kreatywności i wolności dziecka przez nadmierną regulację, kontrolę lub rywalizację w grupie,
• zaniedbywanie potrzeb emocjonalnych, afektywnych i przywiązaniowych dziecka przez brak wystarczającej uwagi, ciepła lub bliskości ze strony opiekunów,
• osłabianie więzi rodzinnych, tożsamości kulturowej lub języka ojczystego dziecka przez brak kontaktu z rodzicami, rodzeństwem lub innymi członkami rodziny.

Aby zminimalizować zagrożenia i maksymalizować korzyści z pobytu dziecka w przedszkolu lub żłobku, należy:

• dokładnie sprawdzić warunki, ofertę i opinie o wybranej placówce,
• stopniowo przyzwyczajać dziecko do nowego środowiska, ludzi i zasad panujących w placówce,
• utrzymywać regularny kontakt z placówką, opiekunami i nauczycielami dziecka,
• interesować się postępami, problemami i zainteresowaniami dziecka w placówce,
• zapewniać dziecku odpowiedni odpoczynek, odżywianie i higienę po powrocie z placówki,
• poświęcać dziecku czas, uwagę i miłość w domu, wspierać jego rozwój i zabawę,
• szanować i pielęgnować indywidualność, potrzeby i zdolności dziecka.

Podsumowanie

Przedszkola i żłobki dla dzieci to ważne instytucje społeczne, które mają duży wpływ na rozwój najmłodszych dzieci. Rodzice, którzy decydują się na skorzystanie z tych placówek, powinni dokładnie zapoznać się z ich rodzajami, typami, kryteriami, kosztami, programami i metodami pracy. Powinni także świadomie wybrać placówkę, która najlepiej odpowiada potrzebom, możliwościom i oczekiwaniom ich dziecka. Ponadto powinni współpracować z placówką, opiekunami i nauczycielami dziecka, a także dbać o jego dobrostan fizyczny, emocjonalny i społeczny. Tylko wtedy pobyt dziecka w przedszkolu lub żłobku może być źródłem radości, nauki i rozwoju.

Twój adres email nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *

Komentarz

Podpis *

Email *

Witryna internetowa